Onderhoud Kapitaalgoederen

Het beleidskader
Voor het onderhoud, renoveren en vervangen van wegen is geen beleidskader opgesteld. Er is wel een LIOR (Leidraad inrichting openbare ruimte), waarin wordt aangegeven wat voor materialen de voorkeur hebben op bepaalde plaatsen. Daarnaast worden ook het Integrale beheerplan 2020-2025 en het GVVP 2022 als basis genomen.

Consequenties van het beleidskader
In 2022 is het herijkte GVVP vastgesteld. Uitgangspunt is dat we in de wegenstructuur onderscheid maken tussen de hoofdstructuur en woonstraten en dat we openbaar vervoer en fietsverkeer stimuleren. In dit plan is ook als deelproject de doorfietsroute Utrecht - Veenendaal opgenomen. In 2023 heeft de gemeente in samenwerking met de Provincie Utrecht inspanningen geleverd rondom het project voor de doorfietsroute, waarvan de uitvoering in 2024 start.

In het beheerplan is gekeken hoe de gemeente de wegen met beperkte middelen in een veranderende samenleving zo goed mogelijk kan beheren en onderhouden. Door inspecties wordt de conditie van het wegdek in de gaten gehouden en kan het optimale moment voor vervanging worden bepaald. Participatie van de inwoners, integraal werken en kijken naar innovatieve en duurzame mogelijkheden staan centraal. Klimaatadaptatie wordt steeds belangrijker. Zeker op maaiveld niveau kunnen diverse maatregelen worden genomen. Bijvoorbeeld ontstenen en het vergroenen van parkeervakken. Bij de voorbereiding aan werk aan de wegen wordt gekeken hoe het opvangen van regenwater en verkeerskundige herinrichtingen kunnen worden meegenomen in de vervanging van een wegdek.

Op dit moment wordt er dorpsgericht gewerkt. Dat betekent dat er elk jaar een investering per dorp is vastgesteld. Er is elk jaar ook een investering voor de gehele gemeente beschikbaar om in de andere dorpen urgente werkzaamheden te kunnen uitvoeren en grote werken voor te bereiden.

Realisatie
In 2023 zijn in het kader van het dorpsgericht werken in Leersum en Driebergen diverse wegen vervangen. In Doorn is het project Geer van Jutfaaslaan afgerond. In Driebergen zijn in relatie tot de aanleg van glasvezel trottoirs van asfalt omgevormd in tegels. In Amerongen is in het oude dorp een aantal wegen vervangen, dit betreft het project Wateroverlast Amerongen deelgebied 4 en 5. Op diverse wegen is de afgeschreven asfaltlaag verwijderd en is nieuwe elementenverharding aangebracht.

Verder zijn in diverse dorpen en buitengebieden wegen geïnspecteerd en gemonitord en zijn diverse werken voorbereid. Verder is er meegewerkt aan de voorbereiding van het project Sterke Lekdijk.

Financiën
De totale lasten voor wegen bedraagt afgerond € 6,1 miljoen. Dit bestaat uit € 1,8 miljoen aan apparaatskosten, € 1,1 miljoen aan kapitaallasten en € 3,2 miljoen aan exploitatielasten (voor bijvoorbeeld klein onderhoud aan wegen). Er is in 2023 € 2,9 miljoen uitgegeven aan investeringen.

Wegen heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
Voor dit onderdeel is geen beleid opgesteld. De gemeente volgt de lijn die is vastgelegd in het Integrale beheerplan 2020-2025.

Consequenties van het beleidskader
De civieltechnische kunstwerken in de gemeente dienen een tweetal doelen. Enkele voorzieningen, bijvoorbeeld vlonders en steigers, dienen vooral een recreatief doel. Andere voorzieningen dienen een technisch doel. Dat beschoeiingen in goede conditie blijven, is van belang om ook schade aan nabijgelegen wegverharding te voorkomen. Ook hier is veiligheid de basis van het opstellen van onderhoud- en vervangingsplannen.

Realisatie
In 2023 zijn twee bruggen over de Langbroekerwetering in Driebergen grondig gerenoveerd. In Maarn en Driebergen zijn twee vlonders volledig vervangen.

Financiën
De totale exploitatielasten voor civiele kunstwerken bedraagt afgerond € 78.000. Er is in 2023 € 100.000 uitgegeven aan investeringen.

Civiele kunstwerken heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
De Nota Openbare Verlichting, Beleid en Uitvoering is door de Raad vastgesteld op 12 mei 2016. Ons areaal is sterk verouderd. De gemeente stelt veiligheid en effectiviteit als uitgangspunten. Binnen de bebouwde kom zijn hoofdwegen en hoofdfietspaden verlicht. In het buitengebied zijn kruisingen verlicht in verband met verkeersveiligheid en van oudsher zijn ook een aantal buitenwegen verlicht. Bij het opstellen van de nota nam duurzaamheid een centrale rol in. Er is onderzoek gedaan naar soort verlichting, sterkte van verlichting en hoeveelheid lichtmasten die daarvoor nodig zijn. In deze nota 'Donker waar het kan, licht waar het moet' is beleid opgesteld over lichtniveaus en is een uitvoeringsparagraaf opgenomen voor de vervanging van alle lichtmasten en/of armaturen.

Consequenties van het beleidskader
Bij het vervangen van het areaal is wat betreft duurzaamheid en de natuur ook goed gekeken naar lichtintensiteit en de hoeveelheid lichtmasten. Duurzaamheid wat betreft materialen is ook van belang. De lichtintensiteit heeft in onze groene gemeente ook een effect op de fauna. De uitvoering van een project op grote schaal, vervangen van het gehele areaal, is een flinke investering . Dit is nu zo op de markt gezet dat dit gerealiseerd kan worden met de middelen die al zijn opgenomen in de meerjarenbegroting.

Realisatie
In 2023 is in Driebergen gestart met de uitvoering van de werkzaamheden. Ook in Amerongen zijn, binnen de werkgrenzen van het project Wateroverlast Amerongen, enkele straten voorzien van nieuwe lichtmasten.  Alleen de verouderde lichtmasten worden in eerste instantie vervangen. Voor de armaturen wordt het gehele areaal vervangen door led verlichting. De uitvoering wordt per kern gerealiseerd. Zolang lichtmasten nog niet zijn vervangen wordt op basis van meldingen en inspecties onderhoud uitgevoerd.

Financiën
De totale exploitatielasten voor openbare verlichting bedraagt afgerond € 840.000. Er is in 2023 € 980.000 uitgegeven aan investeringen.
Openbare verlichting heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
Het openbare groen bestaat uit vier onderdelen: bomen, bos & natuurterreinen, plantsoenen en oever & watervegetaties. Het beheerplan voor gemeentelijke bomen heeft het college in 2016 vastgesteld. Het beheerplan voor bos- en natuurterreinen is in 2016 opgesteld. Eind 2020 zijn de Beheerplannen Openbare Ruimte door de Raad vastgesteld. In deze beheerplannen staat een integrale uitvoering centraal.Voor diverse groene onderdelen zijn, bovenop het beleidsarme uitvoeringsprogramma raadsbrede afspraken 2023-2026, extra budgetten beschikbaar gesteld. Hierdoor kan in afwijking van de beheerplannen uit 2020 extra kwaliteit gerealiseerd worden.

De gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft een grote hoeveelheid openbaar groen. Dit kan op verschillende manieren worden ingezet voor duurzaam opvangen van regenwater en tegengaan van hittestress. Voorbeelden zijn wadi's, infiltratieputten en natuurlijk afvoeren via sloten naar de Uiterwaarden en de schaduw van boomkronen.

In 2018 is ook het Groenstructuurplan door de Raad vastgesteld. In dit plan wordt het gemeentelijk groenbeleid in grote lijnen beschreven. In 2022 heeft de gemeenteraad geld beschikbaar gesteld waarmee op dit moment het Groenstructuurplan geactualiseerd wordt. Ditzelfde geldt voor boombeleid en biodiversiteit.

De gemeente stimuleert bewoners om bij te dragen aan het onderhoud van het openbaar groen. De gemeente heeft al vele jaren een participatie plan waarin inwoners samen met de gemeente afspraken kunnen maken om onderhoud van openbaar groen uit te voeren.

Consequenties van het beleidskader
Waar mogelijk richt de gemeente het openbaar groen klimaat adaptiever en biodiverser in. Dit om bij te kunnen dragen aan onze klimaat doelstellingen en om biodiversiteit te vergroten. Wij betrekken bewoners zo veel mogelijk bij het onderhoud.

in 2023 is de start gemaakt om het beheerniveau van groen structureel te verhogen van C naar B. hiervoor is extra budget beschikbaar gesteld. De aanbesteding van de beheerplannen is afgerond waarbij integraliteit van het beheer het uitgangspunt is.

Realisatie
Het dagelijks beheer van de groene openbare ruimte is uitgevoerd. Beplantingen en bomen zijn onderhouden, zwerfafval geruimd en waar nodig is bij de inboet diverse uitgevallen beplanting vervangen en aangevuld.

Daarnaast is er ook gewerkt aan meerdere projecten. Naast het op veel plaatsen aanplanten van bomen is ook de uitvoering van het project herstelplan Valwind Leersum fase 1 afgerond.

In de Geer van Jutfaaslaan is een nieuwe duurzame boomstructuur gerealiseerd.In samenspraak met bewoners is in Driebergen een nieuw plan gemaakt voor de vernieuwing van het Rosarium. Dit plan is helemaal van deze tijd en passend binnen de gemeentelijke klimaat- en biodiversiteitsdoelstellingen. De uitvoering is gestart en wordt in winterseizoen 2023/2024 afgerond.

De groene inrichting in Amerongen Noord is binnen het project "Amerongen regenwaterproof" volledig aangepast aan de eisen van nu (klimaat adaptief en biodivers).

In Doorn is het eerste klimaatplein aan de Bloemengaard gerealiseerd. Een oppervlak van 1100m2 verharding is vervangen door beplanting. In nauwe samenwerking met bewoners is dit plan tot stand gekomen en gerealiseerd. Bewoners onderhouden via een zelf beheercontract het plein.

Financiën
De totale lasten voor openbaar groen bedraagt afgerond € 3,6 miljoen. Dit bestaat uit € 1,48 miljoen aan apparaatskosten, € 100.000 aan kapitaallasten en € 2,02 miljoen aan exploitatielasten. Er is in 2023 € 1,3 miljoen uitgegeven aan investeringen.

Openbaar groen heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
Het beleids- en uitvoeringsplan Natuurlijk! Buitenspelen is in 2020 vastgesteld.

Consequenties van het beleidskader
In het beleidsplan Natuurlijk! Buitenspelen 2020 - 2030 beschrijft de gemeente op welke wijze het huidige aantal speelplaatsen wordt teruggebracht waarbij inwoners speelplaatsen kunnen adopteren. In 2023 is een eenmalig investeringsbudget beschikbaar gesteld om het terugbrengen van het aantal speelplaatsen te beperken. Ook is het beheerbudget daarop aangepast.

In het Uitvoeringsprogramma Groen en Duurzaam Doen is hieraan toegevoegd dat we bewonersinitiatieven stimuleren voor natuurspeelplaatsen.

Realisatie
Naar aanleiding van het speelbeleidsplan namen initiatiefnemers in Driebergen twee speelplekken van de gemeente over. Deze worden opnieuw ingericht. In Leersum zijn drie natuurspeeltuinen gerealiseerd.

Jaarlijks worden alle speeltoestellen technisch geïnspecteerd. Daarnaast vinden meerdere visuele controles per jaar plaats. Hiermee voldoen wij aan onze wettelijke zorgplicht. De gemeente blijft kijken naar omvormen van speelplaatsen zodat met het beschikbare budget zoveel mogelijk speelmogelijkheden worden gecreëerd in onze openbare ruimte.

Financiën
De totale lasten voor speelvoorzieningen bedraagt afgerond € 305.000. Dit bestaat uit € 172.000 aan apparaatskosten, € 43.000 aan kapitaallasten en € 90.000 aan exploitatielasten.

Speelvoorzieningen heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is vastgesteld in mei 2017 waardoor gestart is met het zogenaamde risicogestuurd rioolbeheer. Uitgangspunt was beheren afhankelijk van de staat van het riool op basis van inspecties. Waar het riool werd vervangen werd tegelijkertijd ook de (herinrichting van de) weg meegenomen Waar mogelijk werd gelijk een gescheiden riolering aangelegd zodat regenwater apart wordt afgevoerd en uiteindelijk terug vloeit naar de natuur.  Klimaatadaptatie heeft een steeds grotere rol in beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Daarom is in 2020 een actualisatie van het rioolprogramma vastgesteld door de Raad.

Onze gemeente heeft ook een wateropgave vanuit het Waterschap en eigen ambities wat betreft duurzaamheid en gescheiden opvangen van regenwater. In 2022 is het LAS (Lokale Adaptie Strategie) vastgesteld door de Raad. Hierin worden doelen opgesteld om consequenties van de klimaatverandering op te vangen of te verminderen. De ambitie is om de gemeente in 2050 water robuust en klimaat adaptief te hebben ingericht.

Consequenties van het beleidskader
Het in het GRP beschreven beleid heeft tot doel om huishoudelijk afvalwater en regenwater op veilige en efficiënte wijze af te voeren. De uitgangspunten zijn dat we regenwater - dat relatief schoon is - zoveel mogelijk buiten het riool houden en dat we riolen die niet meer goed functioneren planmatig renoveren of vervangen. De herinrichting van wegen en openbaar groen wordt zoveel mogelijk gelijktijdig met het riool geïnitieerd. Dit beperkt de kosten en vermindert overlast voor bewoners.

Realisatie
Er is verder gewerkt aan renovatie van de riolering in de dorpen Amerongen, Leersum, Doorn, Driebergen, Overberg, Maarn en Maarsbergen. Verder zijn projecten voor volledige vervangingen inzichtelijk gemaakt.

Klimaatadaptatie wordt meegenomen in werken aan de riolering. Hier zijn veel mogelijkheden voor, regenwater kan in het maaiveld op natuurlijke wijze worden opgevangen (wadi's) of in diverse soorten infiltratievoorzieningen. Met een oog op de toekomst en droogte in de zomer wordt regenwater ondergronds opgevangen in bassins. Bij particuliere panden binnen de projecten wordt het hemelwater van de riolering afgekoppeld.

Wat betreft vervangen van de riolering is gewerkt aan deelprojecten 3, 4 en 5 van Wateroverlast Amerongen en Dennenhorst Driebergen. Bij beide projecten wordt een gescheiden rioolstelsel aangelegd. En er worden diverse klimaat adaptieve maatregelen genomen om regenwater lokaal op te vangen.

Wat betreft klimaat adaptatie zijn de volgende projecten “Klimaatplein de Griffel te Driebergen,  Ontstenen en vergroenen Groenhoek te Driebergen-5 mei plein Maarn-Schapen rotonde Leersum en Quickwins klimaat adaptie” in voorbereiding.

Financiën
De totale lasten voor riolering en water bedraagt afgerond € 6,4 miljoen. Dit bestaat uit € 1,025 miljoen aan apparaatskosten, € 2,48 miljoen aan kapitaallasten en € 2,9 miljoen aan exploitatielasten. Er is in 2023 € 3,1 miljoen uitgegeven aan investeringen.

Ultimo dit jaar bedraagt de voorziening onderhoud riolering € 2,8 miljoen. Er zijn geen reserves.

Het beleidskader
Het beleid is vastgelegd in de  visie op gemeentelijk vastgoed uit 2019. In het beleid zijn onderhouds- en duurzaamheidsambities vastgelegd.

Consequenties van het beleidskader
Het vastgelegde onderhouds- en duurzaamheidsniveau in de visie op vastgoed vergt een verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed.

Realisatie
Voor al het gemeentelijk vastgoed zijn Duurzame Meerjaren Onderhouds Programma's gemaakt.

Voor het vastleggen van de onderhoudsgegevens en data van het gemeentelijk vastgoed is op verzoek van de accountant een softwareprogramma aangeschaft. Dit programma wordt nu gevuld met de aanwezige stukken en data om het operationeel te maken.

De brandweerkazerne Driebergen-Rijsenburg is gerenoveerd en verduurzaamd en ook bij de brandweerkazerne Doorn zijn duurzaamheidsmaatregelen genomen. Beide kazernes hebben hierdoor het energielabel A+ gekregen. De netcongestie voorkomt op dit moment een verdere verduurzaming van deze panden.

De verlichting van het gemeentekantoor in Doorn en de cultuurhuizen Pléiade in Doorn en De Binder in Leersum is omgevormd naar LED-verlichting. Alleen de hal van Pléiade moet nog worden voorzien van LED. Hierbij wordt gebruik gemaakt van subsidies maar ook van het hiervoor ingestelde revolverende fonds.

Door uitgevoerde duurzaamheidsmaatregelen is het stroom- en gasverbruik van het gehele gemeentelijk vastgoed verminderd.

Voorbereidingen zijn getroffen voor het verder verduurzamen en renoveren van het cultuurhuis Pléiade en de sporthallen Steinheim en De Twee Marken.
Het toegangssysteem van de parkeergarage onder het cultuurhuis Pléiade en van de gemeentekantoren is op een hoger beveiligingsniveau gebracht.

Bij vastgoed wat is aangeduid met een * ligt het onderhoud bij een derde.

Financiën
De onderhoudsbudgetten zijn er opgericht om het vastgoed risicogestuurd te kunnen onderhouden op niveau 3 van de NEN-norm 2767 en de eisen op grond van wet- en regelgeving. De gebouwen worden daarom jaarlijks binnen het beschikbare onderhoudsbudget onderhouden.

De apparaatskosten en de kapitaallasten worden afzonderlijk verantwoord in de programma's. De totale kosten voor regulier onderhoud zijn afgerond € 1,3 miljoen. Er is € 2,2 miljoen uitgegeven aan investeringen.

Het beleidskader
De Nota Sport in Beeld is vastgesteld door de raad op 24 september 2008 en heeft tot doel de beoefening van georganiseerde sport voor inwoners te faciliteren en te stimuleren. In maart 2018 heeft de raad de nota sportaccommodaties 2018-2022 ‘Sport en Ruimte’ vastgesteld.

In 2020 is er een capaciteitsonderzoek uitgevoerd om het aantal benodigde velden voor de buitensport in kaart te brengen. Daarnaast is het meerjaren investeringsplan (MIP 2020-2029) voor de buitensportaccommodaties geactualiseerd.

Consequenties van het beleidskader
De afgelopen jaren heeft de gemeente Utrechtse Heuvelrug ingezet op een verzelfstandiging van de buitensportaccommodaties (clubgebouwen en was- en kleedlokalen). Hiertoe is het achterstallig onderhoud weggewerkt en zijn vereniging gecompenseerd voor de uitgebleven reservering voor vervanging, de bruidsschat. Beheerstichtingen van buitensportverenigingen verkregen voor een symbolisch bedrag het recht van opstal (50 jaar) en werden voor eigen rekening en risico verantwoordelijk voor het onderhoud van de sportaccommodatie. De gemeente blijft eigenaar van sportvelden en in die hoedanigheid verantwoordelijk voor beheer en onderhoud (volgens NOC*NSF- en NEN-norm).

De Doornse IJsclub is voor eigen rekening en risico verantwoordelijk voor de exploitatie van ijsbaan, skeelerbaan, jeu de boulesbaan en atletiekbaan aan de Bloemengaard in Doorn. Met uitzondering van een 60/40 gemeente/ijsclub kostenverdeling voor vervangingsinvestering ligt de volledige onderhoudsverantwoordelijkheid bij de ijsclub. Alle tennisaccommodaties zijn geprivatiseerd en verantwoordelijkheden ten aanzien van de sportvelden en veldinrichting zijn helder.

In het kader van verduurzaming wordt traditionele veldverlichting vervangen door ledverlichting.

De gemeente heeft als beheerder van kunstgrasvelden een zorgplicht, als het gaat om de milieurisico’s die de kunstgrasvelden met zich meebrengen. Om te voorkomen dat schadelijke stoffen (direct) in het milieu terechtkomen, zijn de kunstgrasvelden voorzien van kantplanken.

Realisatie
De realisatie voor de buitensportcomplexen staat beschreven onder programma 6 Sociale Basis en in de daar onder 1.4.6.1weergegeven speerpuntentabel.

Financiën
De totale lasten voor buitensportaccommodaties bedraagt afgerond € 4,5 miljoen. Dit bestaat uit € 235.000 aan apparaatskosten, € 892.000 aan kapitaallasten en € 3,375 miljoen aan exploitatielasten. Er is in 2023 € 250.000 uitgegeven aan investeringen.

Buitensportaccommodaties heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
De gemeente heeft het eigendom en beheer van negen - vijf algemene en vier historische - gemeentelijke begraafplaatsen: één in Maarn en in Amerongen, Doorn, Driebergen-Rijsenburg en Leersum elk twee. Op de vier oude begraafplaatsen worden geen nieuwe graven meer uitgegeven en voeren vrijwilligers het onderhoud uit.

Consequenties van het beleidskader
Er is veel vraag naar natuur-begraven. De mogelijkheden zijn echter beperkt. Wet- en regelgeving maken natuur-begraven op andere locaties onmogelijk.

Realisatie
Er is een plan gemaakt om de restruimte op de begraafplaats in Doorn anders in te richten zodat er uitbreidingsmogelijkheden voor natuurgraven ontstaan.
Ook is in 2023 de nieuwe begraafplaatsenverordening vastgesteld en is de begraafplaatsadministratie verder op orde gebracht.

Financiën
De totale lasten voor begraafplaatsen bedraagt afgerond € 1,08 miljoen. Dit bestaat uit € 522.000 aan apparaatskosten, € 76.000 aan kapitaallasten en € 482.000 exploitatielasten.
Begraafplaatsen heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
Geen beleidskader.

Consequenties van het beleidskader
Op dit moment is er geen vastgesteld beleid. Er zijn dan ook geen plannen voor de kunstwerken in onze gemeente.

Realisatie
Er zijn geen activiteiten uitgevoerd, omdat er geen middelen beschikbaar waren. Alleen bij gevaar of na meldingen van vernieling is beperkt onderhoud uitgevoerd.

Financiën
Voor dit product was geen exploitatiebudget begroot. Er waren ook geen investeringen beschikbaar gesteld voor renovatie of vervanging van kunstwerken.

Kunstwerken heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.